دربارۀ ساخت و ریشه‌شناسی چند فعل تالشی

Authors

  • احمدرضا نظری چروده استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا
  • مهدی کارگر استادیار فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا
Abstract:

تالشی از گویش‌های ایرانی شمال غربی به شمار می­آید که در حاشیۀ دریای خزر رواج دارد. جستارِ پیشِ روی پس از اشاره­ای مختصر دربارۀ ساختِ فعل در تالشی، به بررسی ریشه‌شناختیِ 14 فعل از تالشی مرکزی پرداخته‌است. داده­های تحقیق و ضبط آنها براساس تلفظِ رایج در تالشی مرکزی است. در مدخلِ هر فعل، نخست ماده­های مضارع و ماضی تالشی آورده شده، سپس برپایة برابر یا همریشة واژه در دیگر گویش‌ها و زبان‌های ایرانی و نیز زبان‌های هندواروپایی، به ریشه­شناسی واژه و بازسازی صورت ایرانی باستان و هندواروپایی آغازین آن پرداخته شده‌است، سپس براساس شواهد موجود، ساختِ اشتقاقی فعل و دگرگونی‌های آواییِ انجام‌گرفته بر روی ماده­های آن توضیح داده شده، همچنین روندِ تحول تاریخی واج‌های تالشی در برخی از افعال منتخبِ این مقاله، از دورۀ ایرانی باستان تا ریختِ امروزین بررسی شده­است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

فعل پیشوندی در تالشی

افعال پیشوندی در تالشی، با توجه به گوناگونی پیشوندهای فعلی، از گستردگی خاصّی برخوردارند. این گستردگی موجب شده است تا گویندگان این زبان بتوانند مفاهیم و جملات مختلف را با افعال مستقل بیان کنند. پیشوندهایی که همراه این افعال می آیند، در موقعیتهای گوناگون، بار معنایی متنوع و متعددی به آنها می بخشند. در این مقاله با تکیه بر شواهد متعدد، ابتدا افعال پیشوندی در تالشی گروه بندی و سپس معانی مختلف هر گرو...

full text

ساخت مجهول در گویش تالشی ( سه سار )

مقاله حاضر به بررسی ساخت مجهول در گویش تالشی می پردازد .این گویش در مناطقی از گیلان رایج می باشد و به سه گونه مرکزی ، شمالی و جنوبی تقسیم بندی می شود. روش انجام این پژوهش میدانی و کتابخانه ای است. چون در آن داده های زبانی به صورت میدانی و از طریق مصاحبه با 30 گویشور بومی روستای سه سار جمع آوری شده است . در بخش چارچوب نظری این مقاله از آثار نوشتاری دیگر نویسندگان نیز استفاده می شود. گونه مورد بر...

full text

ساخت واژگان خویشاوندی تالشی با رویکرد اجتماعی

واژه­های خویشاوندی از اساسی­ترین عناصر زبان­اند که به آنها از منظرهای گوناگون نگریسته­اند. در این جستار، ضمن گردآوری واژگان خویشاوندی تالشی جنوبی (شفت)، آنها را به بنیادی، ترکیبی، ناتنی و ساختگی بخش کرده­ایم. ساخت و ارجاعی یا خطابی بودن آنان را بررسیده­ و از ساختار زبانی راه به ساختار اجتماعی برده­ایم؛ استواری یا سستی پیوند خویشاوندی، ارجمندی و بی­ارجی، خوشایندی یا ناخوشایندی برخی خویشان، جنسیت...

full text

توصیف فعل در گویش تالشی ماکلوان

تالشی شاخه ای از زبان های شمال غربی ایران است که در ایران و جمهوری آذربایجان به آن تکلم میشود. این زبان به سه شاخه تقسیم میشود شمالی، مرکزی و جنوبی. پژوهش حاضر از نوع همزمانی است چون به روند تغییر در طول تاریخ توجهی نشده است. روش پژوهش توصیفی است و به توصیف فعل در تالشی ماکلوان می پردازد. داده های این پژوهش از گویشوران بومی ماکلوان که مرکز بخش سردار جنگل فومن استان گیلان است، جمع آوری شده است. ...

15 صفحه اول

بررسی و تطبیق چند ضرب المثلِ تالشی و فارسی

بررسی و تطبیق کنایه­ ها و  ضرب­ المثل ­های دو زبان، راهی برای بازشناسی برخوردها و ارتباط فرهنگی دو ملت، در درازنای تاریخ است. از آنجا که کنایه­ ها و ضرب ­المثل­ ها، حامل حکمت و دانش هستند و تقریبأ ویژگی­ های زبانی را در خود به شکل پیشین نگاه می ­دارند، پس بررسی ضرب ­المثل­ های یک زبان و تطبیق آن­ها با زبانی دیگر پیشینۀ مشترک دو زبان و فرهنگ را برای ما روشن می­ کند. در این مقاله چند ضرب ­المثل ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 1

pages  169- 193

publication date 2016-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023